Quản Lý với Kiểm Soát?

Chấp nhận nghĩa là nhận ra việc gì đang có mặt/tồn tại/hiện thực là kết quả của chuỗi dài của những hành vi ứng xử, ý định, dự tính của mình và những ai có liên quan xung quanh. Từ đó có khả năng thừa nhận hiện thực và có nhu cầu hiểu biết sâu sắc những gì đang xảy ra. Từ khả năng chấp nhận đó, chúng ta mới có thể tỉnh táo nhận thức được ý định, mục đích sâu xa thúc đẩy ý định, rồi từ đó mới có thể lựa chọn các phẩm tính xứng đáng với mong muốn, ý định của bản thân; sau mới dẫn đến khả năng quản lý các hành vi cho chúng trở nên nhất quán để đạt được mong muốn ban đầu.

Còn việc kiểm soát chỉ là một hình thức cưỡng bức, thúc ép bản thân lẫn người khác nhanh chóng thoát ra tình trạng hiện tại, mà không suy xét được rằng, thực tế là bộ điều kiện trong hiện chưa cho phép thực hiện hành vi đó. Do vậy mà hành vi trở nên lung tung, không nhất quán được với mong muốn, dẫn đến sự bức ép, khổ sở, cưỡng cầu, khó khăn khi phải đối diện với thực tế là mình không được như trong lý tưởng mình hình dung.

Ví dụ, những thanh niên đang trong giai đoạn phát triển thường bị nhiều xung năng ham muốn tình dục thúc đẩy các hành vi tìm kiếm bạn tình để thỏa mãn ham muốn. Một người có khả năng quản lý chính mình sẽ hiểu rằng với các loại hormone đang quá chừng rối reng trong cơ thể thì mình không thể chấm dứt, xóa bỏ các ý định về toàn bộ những ham muốn đấy, vì đây là kết quả của quá trình tiến hóa lâu dài phục vụ cho nhiệm vụ cao cả mà thiên nhiên trao quyền đó là duy trì nòi giống. Cho nên có thể thấy, bộ điều kiện chưa cho phép chấm dứt suy nghĩ về các ham muốn tình dục khi bạn chưa qua khỏi độ tuổi sung mãn. Lẽ dĩ nhiên, nếu thực tế hơn nữa, bạn sẽ nhận ra tiến trình phát triển ở mỗi cá thể là khác nhau, để từ đó hiểu là nhu cầu của mỗi cá nhân là khác biệt, không nên so sánh bản thân với người khác theo kiểu “Vì sao người kia trông có vẻ sung mãn, còn mình thì thật yếu kém” hoặc “Người kia trông có vẻ thánh thiện khi không bày tỏ nhu cầu gì, trong khi mình thật là đáng xấu hổ với nhiều suy nghĩ ham muốn trần tục”. Ham muốn là ham muốn, chỉ khi bạn gia cố hay phản ứng với nó thì bắt đầu mới có vấn đề phát sinh. Khi hiểu được như vậy, bạn có thể bình tĩnh hơn để có một nhu cầu là tìm hiểu sâu sắc hơn tiến trình phát triển của bản thân, trong đó dĩ nhiên không bỏ qua vấn đề tình dục vì nó là một phần của mình. Bạn có thể tìm hiểu thấy rằng chuyện tình dục sẽ mang lại cho bạn điều gì, ở một số người, nó đơn giản là đáp ứng sự thôi thúc của bản năng sống tồn; ở một số người khác, tình dục là một công cụ để mang đến quyền lực thao túng kẻ khác thông qua kĩ năng mang đến khoái sướng cho đối phương; ở những người khác, nó có thể là một cách thức giúp kết nối sâu sắc hơn trong các chiều kích đa dạng phong phú… Khi khám phá được nhu cầu và mong muốn của bản thân trong ý định thực hiện hành vi tình dục, bạn có thể xác lập thái độ và hành vi tương xứng để mọi thứ dần trở nên nhất quán, ổn thỏa hơn – bạn sẽ không còn nhu cầu phải thúc ép, cưỡng cầu bản thân hay partner của mình trong vấn đề tình dục theo một kiểu lý tưởng nào đấy, mà sẽ chuyển từ việc diễn vai kẻ-làm-tình-thiện-xảo sang một hình thức trải nghiệm và kết nối sâu sắc hơn, để có thể hiểu hơn về xu hướng, mục đích, ý định dẫn đến hành vi cá nhân mình lẫn đối phương. Từ chuyện tình dục mà trở thành cách thức để quản lý chính mình thông qua khả năng chấp nhận, sống chung và dần chuyển hóa thành một người có những phẩm chất như mình mong muốn. Tất cả không có gì là đáng xấu hổ, thấp kém hay tồi tệ – vì nếu bạn bỏ đi ý định về tính ganh đua, quyền lực, hơn thua, mà chuyển sang nghĩ rằng mọi thứ chỉ là trải nghiệm, điều tốt sẽ giúp khích lệ mình dấn bước, mà điều xấu sẽ giúp hiển lộ những khả năng tiềm tàng có thể chuyển hóa thành những hiểu biết sâu sắc hơn – từ đó vấn đề được nảy nở chuyển hóa thành nhiều cơ hội tốt lành.

Với một xu hướng tình dục không ổn lắm, thì thường sẽ có xu hướng cố gắng kiểm soát mọi thứ trong khả năng: kiểm soát sự ham muốn đúng nơi đúng lúc, hậu quả là gây ra ức chế và nhiều xung năng bị kiềm nén bỗng bùng nổ những lúc không thể ngờ được; hay cố gắng chiều theo mong muốn của partner vì thế trở nên “diễn kịch” trong mỗi lần quan hệ đến nỗi không có tí cảm xúc hay trải nghiệm thỏa mãn nào… Trên Netflix có một series khá hay cho thấy hầu hết các vấn đề liên quan đến tình dục xoay quanh tâm trí chúng ta là Sex Education. Chúng ta cứ nghĩ làm tình thì liên quan đến mỗi bộ phận sinh dục, nhưng nhiều ca cho thấy chức năng của các bộ phận đấy bình thường, chỉ có tâm trí bất ổn mới dẫn đến rất nhiều vấn đề khổ sở. Nên thay vì dùng thuốc kích thích hay chi đó, thì tốt nhất vẫn nên dành thời gian làm việc lại với tâm trí ưa kiểm soát của mình, thả lỏng chúng ra, và từ từ uốn nắn chúng lại – dĩ nhiên có chiến lược uốn nắn đúng đắn. Mọi sự thúc ép đều không tạo ra kết quả mong muốn, mà còn gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng liên quan đến lãnh cảm hay lung tung bừa bãi không thể kiểm soát nổi.