Chào năm cũ, 2018! Cảm ơn Sartre!

Ý nghĩa của quá khứ đến từ tương lai, vì sức mạnh của quá khứ chỉ có thông qua tương lai. – Jean-Paul Sartre

Tối hôm qua, ngày 27/12/2018, buổi học cuối trong năm 2018 với thầy Nam Sơn kính mến. Chủ đề hiện sinh quả thật có ý nghĩa với riêng mình trong khoảng thời gian cuối năm này, và thầy đã chọn cuốn sách Being and Nothingness (tạm dịch: Tồn tại và hư vô) của Sartre để giúp mọi người kết thúc một năm cũ vô cùng ý nghĩa với những kế hoạch mới mẻ cho năm kế tiếp. Bởi vì “con người là dự phóng của chính mình” thế cho nên từng giây từng phút trong hiện tại, ta luôn phải dự tính cho giây phút tiếp theo, và chỉ khi ta nhận thức được tương lai vô cùng rộng mở với vô số khả thể trong tay ta, thì khi ấy, quá khứ mới thật sự có ý nghĩa.

Mong bạn sẽ nghe bài hát này trong lúc đọc tiếp những dòng chia sẻ của mình, một đoạn video ý nghĩa, và xinh đẹp với giọng hát êm ả mịn màng của cô gái bé nhỏ.

Mình đã từng khổ sở khi cảm nhận sự “cũ kĩ” của bản thân. Sự cũ kĩ này dính mắc với vô số các vấn đề chồng chất theo năm tháng. Dẫu là hiểu rằng bản thân cần phải khác đi, nhưng ý chí yếu đuối cứ băn khoăn tự hỏi liệu mình có đủ năng lực, đủ nguồn lực để làm một cái gì đó không phải là mình trong hiện tại? Và vì trong hiện tại quá chất ngất những vấn đề không biết tìm đâu ra lối thoát, nên mình đã đổ lỗi cho quá khứ và tự dằn vặt chính mình. Sự khổ sở này nó lan tỏa mạnh mẽ không thể ngờ được, bằng chứng là những người thân cận cũng khổ sở theo từng cơn dày vò của mình. Dù rằng đó là chuyện cá nhân, nhưng con người vốn là loài vật sống cùng tập thể, nên chỉ cần một mắt xích yếu đi, thì những mắt xích xung quanh cũng bị lung lay rung rẩy. Sức ảnh hưởng của những tâm trạng tiêu cực là không thể xem thường. Khi hiểu được sự nguy hiểm từ những điều tiêu cực, thiếu lành mạnh từ trong chính mình lẫn những người xung quanh, bỗng dưng mình nhận ra hình như mình có thể làm được điều gì đó khác với hiện tại. Cụ thể là mình nhận ra nhu cầu chữa lành inner child của chính mình, và dù yếu ớt, nhu cầu muốn chữa lành cho người khác cũng được góp phần lên tiếng thúc giục mình mạnh mẽ. Chưa bao giờ mình dám nghĩ bản thân có đủ năng lực thanh lọc những tồn đọng tiêu cực trong bản thân, chứ đừng nói đến việc giúp đỡ tha nhân bước sang ngả rẽ mới.

Thật nguy hiểm khi một người tự đóng khung bản thân với những kí ức cũ (old memories), và cũng do vậy mà khiến bản thân sợ hãi không dám thử nghiệm điều chi mới mẻ. Mình từng gán nhãn cho chính mình rằng mình là đứa “ù lì” “lười nhác” “hời hợt” “thiếu tinh tế sâu sắc”… và đi cùng với nhãn mác đó là vô số tính từ tiêu cực như thế đó chính là con người mình. Và rồi khi đọc giáo lý của Phật, mình bỗng nhận ra hình như mình đang bị chấp vào một chiếc vỏ bọc nào đó không phải là mình. Tự thân mình, chính là sự tự do, với vô vàn khả thể luôn luôn biến chuyển. Và vì sự tự do luôn đi cùng với hiểm nguy, nên con người có xu hướng bám víu vào một hình mẫu cụ thể để được ve vuốt sự an ổn. Điều đó thật có lỗi với bản thân, vì đã tự tước mất tự do trong chính mình, tước đi quyền lựa chọn những điều khác biệt vốn tồn tại sẵn trong cuộc sống, đồng thời, tước đi sự thú vị và ý nghĩa mà cuộc đời trao tặng ngay khi vừa chào đời.

Quay lại năm 2012 khi chuẩn bị bước vào con đường ĐH – quyết định nghề nghiệp của cuộc đời, mình tự hỏi liệu mình có thể theo đuổi tâm lý học? Nhưng rồi chính mình lại tước đi quyền lựa chọn của mình chỉ vì chấp vào những nhãn mác kì cục như “hời hợt” “thiếu chiều sâu” “thiếu tinh tế” “tâm lý yếu đuối mà đòi chữa cho ai”… ôi chao, mình của 6 năm trước quả thật đáng thương khủng khiếp! Nhưng thật may mắn là mình vẫn cho bản thân cơ hội mon men ngoài rìa, vẫn không từ bỏ hẳn sự hy vọng, và món quà mà mình nhận được đó chính là mình đã tìm được những người thầy vô cùng tinh tế, sâu sắc và đầy kiên nhẫn. Những người thầy cho mình hình mẫu để vươn đến, cho mình bản đồ để tự mò đường đi, cho mình sự cảm thông đủ để mình trưởng thành dù vô cùng chậm chạp. Đến một ngày mình bỗng tự tin vô cùng, rằng mình đủ tự do cho phép bản thân theo đuổi điều mà dường như trước đó chưa bao giờ dám nghĩ đến.

Năm 2018, thật tuyệt diệu, là một năm đánh dấu nhiều bước tiến mới mẻ của mình. Một năm xây dựng kế hoạch dài hạn cho tương lai, nhờ vậy mà quá khứ được đặt vào đúng ý nghĩa của nó. Như Sartre nhận định, chúng ta phải nhìn thấy được dự phóng của tương lai, thì mới thấy được quá khứ có ý nghĩa như thế nào, và trong hiện tại mới có thể an ổn làm những điều cần thiết.

Chào năm 2019, với nhiều kế hoạch đi cùng tâm trạng háo hức đón chờ thử thách trước mắt. Hãy thử thách và cho tao cơ hội, chào mi!

Cảm ơn Sartre.

Cảm ơn thầy cô.

Cảm ơn cha mẹ.

Cảm ơn những người thân yêu.

Cảm ơn tha nhân.

Cảm ơn cuộc đời.