Nghìn Lẻ Một Đêm

Thế hệ Pluto x Ixion ở Bò Cạp mà không đọc cuốn này quá uổng phí, vì nó cho thấy hậu quả của việc thiếu kiềm chế mà tội ác nào cũng dám làm  Và nhất là mấy bạn mê truyện cổ tích thì truyện cổ Grim hay truyện cổ Andersen không “đã” bằng hệ thống tất cả truyện cổ của nàng Scheherazade đâu, phải nói là vô cùng kì lạ cuốn hút đẹp đẽ và sáng ngời: Truyện này đan xen, dính mắc vào truyện kia tạo thành tầng tầng lớp lớp những giấc mộng thêu dệt đẹp đẽ.

“Trong số các di sản tuyệt diệu của sáng tác truyền khẩu dân gian, các câu chuyện cổ tích của nàng Scheherazade là di sản đồ sộ nhất. Những câu chuyện này thể hiện, ở mức hoàn hảo diệu kỳ, xu hướng của người dân lao động muốn buông mình theo “phép nhiệm màu của những ảo giác êm đẹp”, trong sự kết hợp phóng khoáng của những ngôn từ mang sức mạnh tưởng tượng huyền ảo của các dân tộc phương Đông – Ả Rập, Ba Tư, Ấn Độ. Công trình thêu hoa dệt gấm bằng từ ngữ này đã xuất hiện từ rất xa xưa, nhưng đến nay những sợi tơ muôn màu của nó vẫn lan khắp bốn phương, phủ lên trái đất một tấm thảm ngôn từ đẹp đẽ lạ lùng.” – Macxim Gorki

Mình là đứa mê truyện cổ tích mà lại suýt bỏ qua kho tàng quý báu này, nếu không nhờ bộ bài Tarot of the Thousand and One Nights kia thì cũng không có động lực đọc, vì bộ bài quá đẹp quá rực rỡ và ảo diệu kích thích mình tìm hiểu nó. Mà lỡ đọc vô trang đầu của cuốn truyện là không muốn đi đâu, làm gì nữa hết, muốn đọc cho bằng hết mới thôi hihu  đọc mệt quá ngủ quên xong huỷ cả vé xe về nhà giờ được ở trong SG một mình tuyệt đối để thoải mái ngấu nghiến cho hết kì lễ 30/5 – 1/5  

Cuốn sách mình chọn đọc là bản dịch của dịch giả Phan Quang, từ nhà xuất bản Văn Học. Ông chia sẻ rằng pho truyện này lần đầu được phổ rộng với thế giới là nhờ công lao của một học giả người Pháp, Antoine Galland đã dịch từ bản tiếng Ả Rập sang tiếng Pháp, tuy nhiên bản dịch của ông chỉ đơn thuần là kể lại diễn biến câu chuyện, lược bỏ các vần thơ và các đoạn ân ái lõa lồ. Về sau có một bản dịch tiếng Pháp khác từ bác sĩ J.C. Mardrus, bản dịch này chú trọng dịch các vần thơ đúng với nguyên bản kèm theo những đoạn rườm rà đượm màu dâm dục. Vì thế, để dễ tiếp cận với độc giả Việt Nam, dịch giả đã chọn dịch từ bản tiếng Pháp của Antoine Galland. Trong quá trình rà soát lại bản dịch này, nhà văn Gaston Picard đã hóm hỉnh nhận xét: “Antoine ý tứ hơn nhiều so với tiểu thư Scheherazade, người mới hôm qua đây còn là một trinh nữ..”

Thật ra mình không thích cách nhận xét như thế, vì nàng biết rõ nếu không khơi gợi bản năng tình dục từ tên Saria này, hắn sẽ không để nàng được sống sót đến ngày hôm sau. Liệu rằng một tên bạo chúa ít bao giờ động đến một cuốn sách tri thức nào, có thể ngồi lặng yên hàng giờ nghe nàng kể những câu chuyện hư cấu đẹp đẽ tuyệt vời ấy? Dĩ nhiên hắn không thể nào hiểu được vẻ đẹp của những câu từ mà nàng Scheherazade tuôn ra, hắn chỉ đơn thuần tò mò về diễn biến câu chuyện, và cảm thấy sướng rơn trước mỗi phân cảnh miêu tả đậm màu sắc dâm dục ấy. Mình nghĩ nếu vẫn giữ nguyên những đoạn dâm dục ấy, hẳn câu chuyện sẽ hợp lý hơn khi một tên bạo chúa thần kinh thô lắng nghe câu chuyện huyền huyễn kia mà vẫn đủ kiên nhẫn dù hắn chẳng cảm nhận được vẻ đẹp từ ngôn từ hay văn hóa đa sắc tộc. Ngược lại, khi lược bỏ hết các đoạn dâm dục kia, hẳn những ai tỉnh táo một tẹo sẽ đặt nghi vấn là “Sao một tên bạo chúa ngu dốt thế lại bị thuyết phục bởi những câu chuyện đẹp đẽ về tinh thần thế kia? Hắn làm gì có thể cảm nhận được?”

Tác phẩm này có một điểm mạnh rất lớn so với các loại truyện cổ khác, là những đoạn văn miêu tả cảnh vật vô cùng chi tiết và phức tạp. Nó cho thấy được quang cảnh rộng lớn, đẹp đẽ và giàu có của những quốc gia Đông Á hùng mạnh xưa kia. Hơn nữa, bối cảnh của nó là theo kinh Coran của người đạo Hồi, nên nó mô tả lối sống của hầu hết cư dân theo đạo. Và mình cực kì thích văn hóa của những người theo đạo Hồi vì gu thẩm mỹ của họ cực kì xuất sắc, từ kiến trúc đến trang phục, âm nhạc và cả ngôn từ nữa. Truyện này quả thực khiến mình mãn nhãn, à nhầm, làm gì có thấy được gì, ý là đọc xong tưởng tượng ra được mà cảm thấy mãn nguyện haha.